Even vertalen wat er op een menukaart staat om zeker te weten dat je niet iets krijgt wat je niet lust, een waarschuwing op een bord checken of een andere korte zin vertalen — dat is allemaal prima te doen. Maar professionele teksten vertalen? Dat is een uitdaging waar je echte vakmensen voor nodig hebt. In deze blogpost lees je waarom vertalen niet zo makkelijk is als je denkt.

Het zal je niet verbazen uit het toetsenbord van een vertaalbureau: een vertaling moet goed zijn. Qua inhoud, qua taal en qua vormgeving. Daarom geloven wij heilig in werken met goede vertalers. Vertalers die wonen in het land waar jij de vertaling wil gebruiken. Die ervaring hebben in jouw branche en met jouw tekstsoort. Zodat jij eindigt met een vertaling waar je over naar huis (en naar andere landen) kan schrijven. Vertaler is namelijk een vrij beroep: iedereen mag zich vertaler noemen en als zodanig aan de slag gaan. Dit gebeurt dan ook heel veel — terwijl het juist zo belangrijk is dat je werkt met een vertaler die alles weet van jouw vakgebied, taal en tekst.

1. Specialistische kennis van nu

Wat voor tekst laat je vertalen? Een technische, juridische of medische? Je hebt — als het goed is — heel veel moeite gedaan om de inhoud in de oorspronkelijke tekst helemaal kloppend te maken. Waarom zou je die moeite niet (laten) nemen als je een tekst vertaalt? Door te werken met vertalers die specialistische kennis hebben van de branche waarin jouw tekst thuishoort én de tekstsoort, weet je zeker dat je een perfecte vertaling terugkrijgt. Waarom we tekstsoort ook noemen? Nou, als jij de teksten van je webshop wil laten vertalen en de buitenlandse markt wil overnemen, is het wel van belang dat de zoekmachines je weten te vinden. Dan is het dus slim als je je teksten laat vertalen door iemand met goede kennis van SEO. Of begin je met marketingteksten? Dan is het belangrijk dat een vertaler met marketingkennis met jouw tekst aan de slag gaat. Wellicht werken in die andere of nieuwe markt andere overtuigingstechnieken veel beter.

2. Lekker letterlijk nemen: doe maar niet

Vertaal je weleens iets met Google Translate? Dan weet je ook dat die handige tool het soms wel héél letterlijk neemt. In een letterlijke vertaling gaan alle taalregels, nuances en context verloren. Een goede vertaler leest wat er écht staat en richt zich op het juist overbrengen van de boodschap van de tekst. Zodat de tekst ook echt doet waar ‘ie voor bedoeld is. Belangrijk is dus dat de vertaler de taal kent als zijn of haar eigen broekzak.

tips voor vertalingen hier moet je op letten
Oeps…

3. Taal is veel meer dan tekst

Taal en vertalingen zijn veel meer dan tekst. Taal en cultuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als jij in een Nederlandse tekst schrijft over ‘een lekkere snack’, betekent dat voor een Koreaan, Amerikaan of Spanjaard iets heel anders. Zij denken niet aan frikandellen, terwijl je die misschien wel bedoelde. Maar denk ook aan munteenheden en andere dingen die specifiek bij een land en cultuur horen. Hoe spreek je personen bijvoorbeeld aan? Is een grapje over een bepaald onderwerp ‘not done’? “Een goede vertaler is op de hoogte van culturele verschillen. Hij of zij zet de tekst niet letterlijk om naar een andere taal, maar kijkt áltijd naar de context,” vertelt Vendor Manager Grace hier al eerder over.

4. “Gezellig!”

Dat vertalen niet makkelijk is, blijkt wel uit het feit dat sommige woorden niet eens te vertalen zíjn. Denk bijvoorbeeld aan het woord ‘gezellig’. Dat is een typisch Nederlands woord dat in geen enkele andere taal voorkomt. En zo zijn er ook uitdrukkingen en gezegden die in een ander land niet bestaan. Tenzij je Louis van Gaal bent, met zijn befaamde uitspraken als “That’s another cook” en “It’s again the same song”.

5. Steen, blad, pad

Steen, blad, pad is geen modernere versie van ‘steen, papier’, schaar’, maar het een korte opsomming woorden die polyseem zijn. Dat betekent dat één woord meerdere betekenissen heeft. Een steen is bijvoorbeeld een kei of een steen in je ring. Een blad kan een tafelblad zijn, maar ook een blad aan een boom. Een pad is dan weer een voet- of fietspad én een levensweg. Om er nog een schepje bovenop te doen, heb je ook nog homonieme woorden. Denk aan ‘bank’: zo eentje waar je je geld brengt en eentje waar je op gaat zitten. ‘Pad’ is dus óók een homoniem, want je zou ook het dier kunnen bedoelen.

Voordat we nog honderd voorbeelden noemen: het is heel belangrijk dat de vertaler weet waar hij of zij mee bezig is. Dat de vertaler de context begrijpt en weet welke betekenis eraan hangt. Alleen zo voorkom je fouten.

6. Is het jóuw taal?

Zoals gezegd (geschreven): iedereen kan wel een woordje vertalen. Sommigen komen ook met een tekst een heel eind. Maar professionele vertalingen moeten perfect zijn. En dan bedoelen we niet alleen foutloos. Een vertaling hoort te passen bij jou én je wensen. Met precies de juiste tone of voice en de goede terminologie. Voor een vertaler is het natuurlijk best een uitdaging om telkens in het hoofd van een andere opdrachtgever te kruipen. Daarom werken we alleen met de beste vertalers. Vendor Manager Grace: “We werken alleen met vertalers die dagelijks bewijzen zich hieraan aan te kunnen passen.”

7. “Mag het een A4’tje meer zijn?”

Als je een tekst vertaalt, kan het zomaar zijn dat lengte van de vertaling heel anders is dan die van de oorspronkelijke tekst. Niet zo erg als je alleen maar een e-mail stuurt of in een tekstverwerker bezig bent — wél als je met veel liefde en energie een mooie brochure hebt ontworpen, waar nu de tekst niet meer in past. Heb je zelf geen kennis of mensen in huis die dit voor jou aanpassen? Een dtp-team van een vertaalbureau neemt dit met liefde van je over. Meer informatie over je vertaling langs dtp-specialisten laten gaan, lees je hier.

8. Wij halen de krenten uit de pap en geven ze aan jou

Iedereen kan zich dus vertaler noemen en aan het werk gaan. Wij willen alleen werken met de beste vertalers, dus daar zorgt Vendor Manager Grace voor. Zij vult onze database met de crème de la crème. Of in ons geval de crème de la Grace. Zij legt uit hoe we vervolgens de juiste vertaler aan jou koppelen: “Zodra er een opdracht binnenkomt, gaat de projectmanager op zoek naar de geschikte vertaler(s). Wie heeft de juiste specialisatie en ervaring? Lukt het ook met de tijdzonde en het tijdverschil om de deadline te halen? Is de vertaler überhaupt beschikbaar? Precies hetzelfde doet een projectmanager voor een revisor. Dit moet allemaal goed op elkaar aansluiten om ervoor te zorgen dat de vertaling op tijd bij de klant is.”